راهنمای خرید لوازم و تجهیزات مورد نیاز کوهنوردی

کاپشن – شلوار- کلاه

برای رفتن به کوهنوردی مهمترین وسیله کاپشن و شلوار است. جنس این دو باید از بادگیر باشد با درصدی بین 60تا70 . از طریق آن قادر به تنفس بوده و ذرات عرق دفع می­شود اگر جز کسانی هستید که تمایل به شرکت در کوهنوردی یا علاقه به حرفه ای شدن در این زمینه را دارید باید لوازم و تجهیزات زیر را تهیه نمایید.

1- استرچ: اولین پوشش برای بدن می­باشد که عضلات را در مقابل بسیاری از چیزها حفظ می­کند و از جنس نایلون می­باشد.

2- پلار یا پر: وظیفه­ ی گرم کردن بدن به عهده ­ی پلار می­باشد که جنس آن از پر و پشم است. و یک نوع الیاف مصنوعی به شمار می­رود این الیاف با اینکه ازجنس پر می­باشد اما از پر سبک­تر است یکی از قابلیت­های ویژه ی آن این است که دیر خیس می­شود و خشک شدن آن به سرعت انجام می­گیرد نوعی دیگر از پلار در بازار عرضه می­شود که خاصیت ضدآبی دارد ونام آن ونیک می­باشد.

3- گورتکس: گورتکس یکی دیگر از تجهیزات مورد نیاز در کوهنوردی می­باشد گورتکس آخرین پوشش محسوب می­شود و گورتکس از نفوذ رطوبت و آب به بدن جلوگیری می­کند و تولید شده از الیاف کربنی می­باشد در انتخاب کلاه نیز ابتدا باید به فصلی که در آن قرارداریم و کوهی که قرار است برویم توجه کنیم. اگر تصمیم به رفتن به مناطق سردسیر را دارید باید حتما با خود کلاه پشمی به همراه داشته باشید و برای رفتن به مناطق گرمسیر نیز کلاه  لبه دار می­تواند گزینه ­ی مناسبی باشد چون در این مناطق نور خورشید به طور مستقیم و زیاد می­تابد.

گتر و جوراب

گتر و جوراب از دیگر وسایل مورد نیاز کوهنوردی می­باشد.

درهنگام کوهنوردی باید از جوراب استفاده نمود تا پاها را گرم کند. علاوه برآن از اصطکاک بین پا و کفش هم جلوگیری می­کند البته این قابلیت مهم بیشتر در جوراب­هایی با جنس الیاف مصنوعی و پشم وجود دارد. گفتنی است که جوراب­هایی از این جنس برای کوهنوردی مناسب تر است. استفاده از جوراب­های نخی به دلیل نازک بودن خیس می­شوند و باعث تاول زدن پا می­گردند.

یک روش خوب برای کوهنوردی می­توان استفاده نمود که امروزه برخی از کوهنوردان استفاده می­کنند. پوشیدن دو نوع جوراب باهم است که اولین جوراب یک جوراب نخی نازک می­باشد که رطوبت و عرق را از پا گرفته و دومین جوراب نیز یک جوراب کلفت و ضخیمی است که بر روی جوراب نخی پوشیده می­شود که باعث می­شود عرق از جوراب اول گرفته شود و یک لایه ای کف پا ایجاد می­گردد و این جوراب ضخیم که گتر نام دارد قسمت پایینی پا را گرم نگه می­دارد و از نفوذ خاک – سنگ – برف – گل و چیزهای دیگربه داخل کفش جلوگیری می­کند می­توان گفت افرادی که می­خواهند جز پایشان چیز دیگری در داخل کفششان نباشد مناسب است.

گتر را می­توان به سه دسته تقسیم نمود:

1-گتر سوپر 2-گتر بلند 3-گتر کوتاه

اولین گتر که گتر سوپر نام دارد هم قسمت پایینی پا را می­پوشاند و گرم نگه می­دارد و هم می­تواند خود پا را گرم نگه دارد. برای رفتن به مکان­هایی که برف وجود دارد این گتر گزینه­ ی مناسبی می­باشد. دومین گتر، گتر بلند است این گتر برای صعودهای سنگین بسیار مناسب است و سومین گتر، گتر کوتاه است. این گتر قادر است حدودا 12تا 15سانتی متر از کفش را بپوشاند از این نوع گتر برای صعودهای عادی و یک روزه استفاده می­شود. برای برنامه ­هایی که طولانی نیست بهتر است از یک جفت زانو بند محکم و سفت استفاده نمود که در آن زمان حکم گتر را دارد.

کوله

کوله را می­توان از تجهیزات ضروری برای کوهنوردی به شمارآورد البته لازم به ذکر است برای برنامه­ هایی که یک روز یا کمتر از زمان ما را در برمی­گیرد نیاز چندانی به استفاده از کوله نمی­باشد. برای این نوع از برنامه ها بهتر است که یک کیف کمری کوچک همراه خود داشته باشید. درزمان­هایی که برای چند روز به مکانی می­روید و ممکن است در آن زمان به منابع غذایی دسترسی نداشته باشید ضروری است که یک کوله با خود به همراه داشته باشید برای کوهپیمایی بهتر است از کوله­ هایی استفاده نمود که از جنس پارچه­ های ضد آب می­باشد که دارای کیفیت بالایی باشد. در هنگام خرید این مدل کوله باید دقت کرد که وزن کوله درحدی باشد که وزن آن به کمر فشار نیاورد و برای کسی که آن را حمل می­کند خسته کننده نباشد.

در زمان­هایی که به مدت چند روز برای کوهپیمایی برنامه می­چینید اگربخواهید تمام لوازم مورد نیاز کوهپیمایی را به همراه داشته باشید و از سلامت و آمادگی جسمانی مناسبی بهره مند باشید وزن کوله پشتی شما باید حداکثر 25 تا 30 لیتر وزن داشته باشد. در هنگام خرید یک کوله پشتی برای کوهپیمایی باید نکات زیر را مدنظر قرار داد.

1-بهترین و مناسبت ترین نوع پارچه برای کوله پشتی جنس برزنت می­باشد که دارای یک لایه نایلونی است. پارچه­ی کوله پشتی باید بسیار محکم و ضخیم باشد.

2- برای کوهپیمایی باید از کوله ­هایی استفاده نمود که دارای رنگی روشن باشد که آن را بتوان از دور به خوبی دید و تشخیص داد برخلاف رنگ کوله ­های نظامی و شکاری که باید رنگشان به گونه ­ای باشد که بتوان آن را استتار نمود. بهترین رنگ­ها برای کوله پشتی کوهپیمایی رنگ زرد، نارنجی، قرمز می­باشد.

3- هنگام خرید دقت نمایید که کوله پشتی از دوخت محکمی برخوردار باشد.

4- کوله ­ای را انتخاب کنید که مدلش به نوعی باشد که بین آن و بدن شما فاصله ایجاد گردد چون باید در میان آن هوا جریان داشته باشد و از عرق کردن جلوگیری شود.

5- درهنگام خرید کوله پشتی بهتر است که به کیفیت و مقاوم بودن راحتی و وزن اندک آن توجه کنید نه به قیمت آن.

برای کوهنوردی کفش را می­توان از اساسی ترین لوازم دانست همچون دیگر تجهیزاتی که در کوهنوردی استفاده می­شود کفش هم همانند دیگر لوازم در طی سال­هایی که گذشته است بخاطر اهمیت ویژه­ ای که در کوهنوردی دارد تغییراتی را تجربه کرده است به گونه­ ای که اگرکفش­های که در سال­های پیش استفاده می­شده است را با کفش­هایی که امروزه توسط کوهنوردان استفاده می­شود با یکدیگر مقایسه کنیم مسلماً تفاوت بسیار آن را مشاهده خواهیم کرد.

در تمام رشته ­هایی از قبیل کوهنوردی – یخ نوردی – سنگ نوردی – جنگل پیمایی – کوهپیمایی سبک و سنگ نوردی سالنی بدون هیچ گونه تردید می­توان گفت که کفش مهمترین و پراهمیت ترین وسیله محسوب می­شود.

در کوهنوردی به خاطر اینکه فرد به پیمایش مشغول است مهمترین نکته باید راحتی پا و بعد ازآن قابلیت فنی برای منظور هدف در درجه اهمیت بالایی دارد برعکس سالیان گذشته اکنون دیگر افراد به بادوام و مقاوم بودن کفش توجه نمی کنند بلکه مهمترین ملاک را راحتی و قابلیت­های فنی آن می­دانند.

از گذشته تا کنون بهترین جنس برای تولید کفش چرم بوده است و برای تولیدکنندگان و افراد که ازکفش استفاده می­کنند چرم می­تواند جایگاه ویژه ­ای را برایشان داشته باشد. البته گفتنی است که امروزه از طریق تکنولوژی­های جدید و نوآوری در تولید کفش به جای چرم ممکن است از لایه ­های جایگزین دیگری در تولید کفش استفاده نمایند.

پس از تحول بزرگی که پرفسور ویلیام الگور (W.L Gore)  درصنعت تولید کفش توسط لایه­ هایی که به احترام او بعد از مدتی آن را گورتکس نامیدند به وجود آورد. نخست پوشاک­های متفاوتی از این نوع تولیدات در بازار عرضه نمود اما بعد از چندین سال تغییراتی که در تولیدات آن انجام شد باعث شد که لایه ­ها برای کفش هم به کار گرفته شود از دیگر لایه ها که در تولیدات کفش در این چند سال این استفاده شده است می­توان sympatex  را نام برد که ویژگی مهم آن نفوذ هوا و ضد آب و باز بودن آن است این لایه نیز همانند گورتکس عمل می­کند. نوع دیگری از لایه نیز وجود دارد که در کفش­های زمستانی و قوی استفاده می­شود که نام آن Thinsulate می­باشد که نوعی لایه ­ی گرمازا است بکارگیری این لایه در تولیدات کفش انقلاب بزرگی را در این صنعت به وجود آورد.

بعد از آن نیز بکارگیری چرم کمترشد البته قابلیت تنفس پاهم باید مورد توجه قرار گرفت. این مبحث در تولید کفش­های سبک کمک شایانی نمود. در این سال­ها کفش­هایی ساخته می­شود که یکی از لنگه­ های آن دارای ساق بلندی در سایز 43 و وزن 625 گرم می­باشد که کاربرد بسیار مهمی را دارد.

نیازهای متفاوت انسان باعث می­شود که تولید کنندگان تصمیم به تولید کفش در جنس وشکل­های متفاوت بگیرند بسیاری از افراد از تولید کفشی صحبت می­کنند که بتوان آن را در اکثر برنامه ها استفاده نمود اما این نظر بسیار بیهوده است زیرا برای هر برنامه خاص کوهنوردی باید کفش خاص خود را استفاده نمود.

امروزه کوهنوردان از تولید کفش­های 4 فصل سخن می­گویند. تولید این کفش 4 فصل به معنی این است که کفش در تابستان قابلیت عدم تعرق پا را داشته باشد و در زمستان نیز از قابلیت ضد آب و باد بودن برخوردار باشد این را می­توان مفهوم استفاده عمومی از کفش دانست و هیچ گونه کاربرد تخصصی ندارد و بدون هیچ تردیدی می­توان گفت که کفش که در تابستان استفاده می­شود ویژگی­ها و قابلیت­های مخصوص به خود را دارد و کفشی که در زمستان استفاده می­شود نیز ویژگی­های خود را دارا می­باشد و با یک تفاوت­های شایانی دارد و به هیچ وجه نباید انتظار چند منظوره بودن کفش را داشت در این سال­ها تولیدکنندگان کفش به تولید تخصصی کفش توجه می­کنند درحدی که کفش­های مخصوص بانوان را به صورت کاملاً متمایز و مجزا تولید می­کنند.

در هنگام خرید کفش باید به کارایی و کاربرد آن توجه نمود در این مطلب کفش­های کوهنوردی را براساس ویژگی و قابلیت و کاربردآن دسته بندی می­کنیم این دسته ­بندی از طرف شرکت­های تولید­کننده ­ی کفش برای معرفی تولیدات خود هر ساله در مرکز توجه قرار می­گیرد.

1- کفش صعودهای هیمالیائی (Expedition)این کفش مخصوص کوهنوردی در زمستان می­باشد که شامل کفش­های 3 پوش یا 2 پوش است.

2- کفش کوهنوردی سنگین (High Mountain) این نوع از کفش­ها دارای وزن بالاست که درکوهنوردی بسیار قوی می­باشد و تمام این نوع از کفش­ها قابلیت نصب گرامپون را داراست این کفش­ها بخاطر این که درآن از لایه­ ها استفاده شده است برای استفاده در کوهنوردی که در زمستان صورت می­گیرد نیز مناسب است.

3- کفش کوهنوردی (Mountaineering) این نوع از کفش­ها از نوع نیمه سنگین می­باشد.از این مدل از کفش­ها برای صعود و کوهنوردی در 3 فصل استفاده می­شود اگر در این نوع از کفش­ها از لایه­ های گورتکس استفاده شود می­توان آن­ها را در کوهنوردی­ های زمستان نیز استفاده نمود.

4- کفش کوهپیمایی (trekking) برای کوهپیمایی می­توان از این نوع از کفش­ها استفاده نمود که سبک می­باشد ک برای صعودهای یک روز گزینه ­ی مناسبی است. از این نوع کفش نمی­توان برای برنامه­ هایی که در مسیرهای سنگ لاخی یا فرود از شن اسکی می­باشد استفاده نمود زیرا دوخت آن بر روی کفش است.

5- کفش راهپیمایی (Walking) این نوع از کفش­ها برای مسیرهای ساده استفاده می­شود برای کفه­ های آن شکوک گیر به کار گرفته شده است.

6- کفش سنگ نوردی (Climbing)  به این مدل از کفش­ها کتانی سنگ هم گفته می­شود و از آن برای صعودهای سالنی یا دیواره­ های سالنی می­توان استفاده نمود.

چادر

از اساسی ­ترین تجهیزات کوهنوردی می­توان چادر را نام برد در کوهنوردی برای جلوگیری از نفوذ گرما، سرما، باران، برف از چادر استفاده می­نمایند چادر گزینه­ ی بسیارخوبی برای حفاظت از خود در مقابل خطرات است

1- چادراسلکتی یا تونلی: برای استفاده نمودن از این نوع چادر نخست باید میله ­های آن را وصل نمود و بعد از آن را به زمین محکم کرد و پس از آن چادر را روی اسکلت و کف زمین باید انداخت اکثرا جنس این چادر­ها از برزنت می­باشد که دارای وزنی بالا است و برای جابه جا کردن آن از وسایل نقلیه باید استفاده نمود

2- چادر خیمه ­ای: مدل این چادر به گونه­ ای است که تیرک­هایی را در وسط دارد که چادر بر روی آن قرار می­گیرد و محکم به زمین وصل می­شود این نوع چادر از دو جنس نایلون و برزنت تولید می­شود دارای وزن 2 تا 4 کیلوگرم است که به دلیل جمع و جور بودن برای کوهنوردی و کوهپیمایی گزینه ­ی مناسبی است

3- چادر فنری یا گنبدی: این چادر از دو تیرک تشکیل شده است و می­توان آن را به آسانی سرهم نمود و سرهم نمودن آن به صورت ضربدری می­باشد و انتهای این دو تیرک به قلاب چادر وصل می­شود. این چادر از وزن بسیار کمی برخوردار است و از ویژگی­های مهم آن کم حجم و کوچک بودن آن را می­توان نام برد. جنس بیشتر آن­ها از نایلون است و برای این که بهتر مستقر شود باید محکم به زمین متصل شود .

کیسه خواب

از مهمترین وسایل کوهنوردی می­توان کیسه خواب را نام برد یکی از فایده ­های کیسه خواب این است که مانع از نفوذ رطوبت می­شود و دیگر اینکه از ما در مقابل سرما محافظت می­کند و ویژگی اصلی این است که کسی پیدا نمی­شود که از یک خواب راحت در یک کیسه خواب گرم و نرم بدش بیاید. اگر کوهنوردی شما یک روزه یا کمتر از یک روز می­باشد و زمان رفت و برگشتتان مشخص است همراه داشتن کیسه خواب ضرورتی ندارد در یک کوهنوردی یک روزه در تابستان می­توانید زیر سایه ­ی یک درخت استراحت کنید و در زمستان نیز در کنار آتشی که درست کرده­اید می­توانید یک خواب کوتاه لذت­بخش داشته باشید. اما اگر سفر و کوهنوردی شما بیشتر از یک روز می­باشد لازم است که حتما یک کیسه خواب همراه داشته باشید دونوع کیسه خواب وجود دارد که داری ظرفیت 1 یا 2 نفره می­باشد و جنس آن می­تواند از پر قو یا مرغ یا الیاف مصنوعی مانند پشم شیشه باشد کیسه خوابی که از جنس پر می­باشد نسبت به پشم شیشه گرم و نرم­تر می­باشد اما از حجم بیشتری برخوردار است اماپشم شیشه حجم کمتری را به خود اختصاص می­دهد و نسبت به کیسه خوابی که از جنس پر است سبک­تر است و شست و شوی آن بسیار راحت­تر و سریع­تر انجام می­گیرد اما تنها ایراد آن این است که اندازه­ ی کیسه خواب از جنس پر گرم نیست.

هنگام خواب در کیسه خواب منافذ آن را به طور کامل بپوشانید تا رطوبت داخل آن جمع نگردد و با بدنی خیس از عرق در آن نخوابید.

عینک

برای انتخاب یک عینک باید دقت و حساسیت بسیاری خرج شود اگرشمابه دنبال یک عینک آفتابی ارزان قیمت هستید با یک ظاهر گول زننده می­توانید آن را در کنار خیابان از یک دست فروش خریداری نمایید که یک عینک 2تا3 هزار تومانی می­باشد که این کار بسیار اشتباهی است. تنها فایده­ی این خرید می­تواند این باشد که هنگامی که این عینک را گم کنید یا اینکه بشکند دلتان نمی­سوزد با استفاده این عینک­ها چشمتان روز به روز ضعیف­تر می­شود در نتیجه باید هنگام خرید عینک دقت زیادی را خرج نمود

لوازم حمل آب

قبل از رفتن به کوهنوردی باید مشخص کنید میزان مصرف آب شما چه مقدار می­باشد تا در هنگام کوهنوردی برایتان مشکلی به وجود نیاید برای مسیرهای معتدل که تابش خورشید خفیف می­باشد یک لیتر آب فقط 2ساعت برایتان کفایت خواهد کرد اگر درهرمسیر صعود میانگین فاصله­ ی آبی شما 4 ساعت می­باشد نیاز است که حداقل 2 الی 3 لیترآب را همراه خود ببرید گفتنی است که مقداری از آب همراه خود را باید صرف پخت و پز نمایید پس بهتر است به اندازه­ ی کافی آب به همراه داشته باشید.

برای کوهنوردی باید از کیسه آب یا کمل آب استفاده نمایید تا آب در داخل کوله پشتی شما ذخیره شود. این وسیله  یک حامل بزرگ آب می­باشد که یک نوع ظرف فشرده شده­ ی آبی است و از آن به عنوان یک توزیع کننده­ ی آب در محیط کمپ استفاده می­کنند.

شایان ذکراست که از حجم بالای آن می­توان برای آب گیری از منابع آبی که در مسیر با آن برخورد می­کنید استفاده نمود.

خوراکی­های مسیر

مواد غذایی و خوراکی که قرار است در مسیر به همراه داشته باشید به سلیقه خود شما بستگی دارد. اما بهتر است که در مسیر از میوه ­های خشک مانند انبه، یا کشمش خشک مواد انرژی­زا نظیر (شکلات، اوتمیل­ها) یا ژله­ های خوراکی JellyACE و آب نبات­ ها استفاده نمایید. بسیاری از کوهنوردان و خوراکی­های خود را در جیب ­های مخصوص خود که  ZIPLOCK نام دارد می­گذارند خوراکی­ هایی نظیر بیسکوییت کرم دار، شکلات، اسمارتیزها (Oreo,ChocNutوM&MS)

حواستان باشد که شما درکوهنوردی باید از مواد غذایی با کالری بالا استفاده نمایید زیرا نیاز به انرژی دارید و قابل ذکر است که باید از خوردن مواد غذایی باکالری کم خودداری کنید.

وعده­ های غذایی

امروزه آشپزی در کوه یک امر طبیعی و همگانی شده است برای پخت غذا می­توانید وسایل مورد نیاز را قبل از رفتن تهیه نمایید. اما اگر مصرفتان اندازه­ ی کنسرو می­باشد می­توانید از آن استفاده نمایید و دیگر نیاز نیست سختی آشپزی را به جان بخرید یک نکته مهم در استفاده از این کنسرو­ها و یا حتی پخت و پز غذا به جا ماندن آثار آن در طبیعت می­باشد مانند قوطی­های حلبی. پختن برنج در کوهستان تفاوت چندانی با پخت و پز درشهر ندارد غیر از اینکه آب در ارتفاعات زودتر می­جوشد. اگر پخت برنج برایتان سخت می­باشد می­تواند از پاستا یا سوپ نیز استفاده نمایید آن را جایگزین برنج کنید به اندازه روغن در پختن غذا توجه کنید برای مزه­ دار کردن هم می­توانید از فلفل یا پودرها استفاده نمایید.

اجاق

برای کوهنوردی اجاق­های چندگانه ­ی بسیاری تولید شده است اما گفتنی است که اکثر اجاق­های کوهنوردی با گا زبوتان کار می­کنند ابتدا باید اطمینان پیدا کنید که برای صعود به کوه به میزان لازم سوخت به همراه دارید. برای 1 یا 2وعد ه­ی غذایی یک سیلندر بوتان کافی می­باشد. بهتر است زمانی که برای یک وعده­ ی غذایی یک سیلندر می­آورید برای مطمئن شدن و احتیاط یک سیلندردیگر نیز به همراه داشته باشید گفتی است که هر اجاق برای خود نیاز به یک سیلندر بوتان دارد برای پخت و پز تاکید می­شود که در محیط کمپ آتش روشن نشود جهت احتیاط حتما یک فندک یا یک بسته کبریت به همراه داشته باشید زیرا ممکن است اجاق شما از کار افتاده باشد و در این زمان می­توانید از فندک یا کبریت استفاده نمایید.

ظروف آشپزی وخورد و خوراک

افراد برای شرکت در کوهپیمایی نیاز دارند تا ظروف آشپزی یا همان ظروف خورد و خوراک را با خود به همراه داشته باشند. مناسب­ترین ظروف برای استفاده در کوهپیمایی ظروف با کیفیت از جنس از جنس تیتانیوم یا ست­های Koveacocker می­باشد که از لحاظ قیمت بسیار به صرفه و ارزان است. برای کوهپیمایی باید حتما قاشق، چنگال  و کارد همراه خود داشته باشند گفتنی است که تمام این موارد می­تواند داخل یک چاقوی سوییسی باشد در نتیجه با خود داشتن یکی از این لوازم در صرفه ­جویی در فضای کوله پشتی کمک بسیاری را به کوهنورد می­کند.