معرفی بهترین رمان‌های سال 1397

رمان شهرهای گمشده

سومین رمان آیدا مرادی آهنی بعد از انتشار رمان‌های «پونز روی دم گربه» و «گلف روی باروت»، رمان شهرهای گمشده می‌باشد؛ این رمان دارای داستانی جسورانه است. در دوره‌ای که در بازار نشر ایران و همچنین جهان، رمان‌هایی با موضوع عاشقانه و ناداستان‌های انگیزشی طرفداران بسیاری دارند، انتخاب یک موضوع سیاسی، آن‌هم موضوعی که به سیاست روزِ خاورمیانه ارتباط دارد، شجاعت خاصی می‌طلبد.

در شهرهای گمشده، به طور مفصل و گیج‌کننده به سیاست پرداخته نشده که حوصله‌ خواننده سر رود؛ همچنین به شکل گذرا که صرفاً چند نام سیاسی ذکر شود هم نبوده است. روش اصلی نویسنده در خلق موقعیت‌های این رمان، اشاره به جزئیات مکانی و احساسی می‌باشد.

خلاصه رمان شهرهای گمشده: شخصیت اول داستان، محیا قوامیان است که از دانشگاه شریف فارغ‌التحصیل شده؛ محیا در مهمانی سفارت آفریقای جنوبی با پارسا ثابت که یک خلبان ایرانی – آمریکایی ساکن آمریکاست، آشنا می‌شود. با حرف‌های ثابت او می‌پذیرد، به جای اینکه در ایران بماند و با دانشگاه برای پذیرفته شدن و سرمایه‌گذاری بر روی طرحش سروکله بزند، در پاییزِ امسال برای پذیرش در دانشگاه کلمبیا اقدام نماید. ثابت می‌گوید که در آمریکا شرکتی به نام «اپیدن» را می‌شناسد که می‌تواند برای دوره‌ فوق لیسانس و دکترا حامی مالی او شود. سرانجام به کمک ثابت، محیا به آمریکا می‌رود. اما دوران اقامت و کارِ محیا در اپیدن به گونه‌ای که انتظار می‌رود برای هر دانشجوی ایرانی صورت گیرد، سپری نشد. او با یک پرونده امنیتی از اپیدن اخراج می‌شود؛ پس از گیرودار بسیار شروع به گزارش و جمع‌آوری سند برای ویکی لیکس می‌نماید.

محیا در موقعیت بسیار سختی قرار داشت و هیچ کدام از اتفاقاتی که برایش افتاده بود، به تصویری که در لحظه‌ خروج از ایران تصور می‌کرد، شبیه نبود. او از پارسا می‌شنود تنها کسی که قادر به پاک کردن سابقه‌ او در اپیدن است، شخصی به اسم استیو مارنو می‌باشد. این فرد مشاور امنیت سیاست خارجه آمریکا است و علی‌رغم تصمیمات مهمی که در گرفتنشان سهیم بوده، ترجیح می‌دهد کمتر دیده شود و خودش را از نگاه‌ها دور نگه می‌دارد.

ناتمامی

زهرا عبدی دارای مدرک لیسانس ادبیات فارسی و همچنین لیسانس ادیان و عرفان از دانشگاه تهران است. این نویسنده در سال ۱۳۹۵، رمان ناتمامی خود را به چاپ رساند که تا به امروز مورد استقبال خوبی قرار گرفته است. این کتاب در زمستان ۱۳۹۵ با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه چاپ شد و تاکنون (شهریور ۹۷) به چاپ هفتم هم رسیده است. علاوه بر این، کتاب ناتمامی در سال ۱۳۹۵ تندیس بهترین رمان از جایزه ادبی هفت اقلیم را به خود اختصاص داد و از طرف خوانندگان نیز استقبال خوبی از آن شده است.

خلاصه رمان ناتمامی: به طور کلی این کتاب درباره دو دانشجوی دختر در تهران است که یکی از آن‌ها گم شده و هم‌اتاقی‌اش در طی زمانی که دنبال او می‌گردد، با شخصیت‌ها و موقعیت‌هایی مواجه می‌شود که بخش اصلی داستان را تشکیل می‌دهند.

این کتاب دارای ۲۳ فصل و دو راوی است که تقریباً هر فصل توسط یک راوی بیان می‌شود. لیان که یک دختر جنوبی قوی و خودساخته است، روزی بدون برداشتن هیچ وسیله‌ای، گم می‌شود. در این رمان برای نخستین بار این فقدان با نوعی سبک جدید و خلاقانه مطرح شده است. سولماز که دوست و هم‌خوابگاهی لیان است به کلی با لیان فرق دارد، او سعی می‌کند با خواندن یادداشت‌های لیان او را بیابد.

کشمکش ذهنی که در سولماز به دلیل خالی بودن جای لیان به وجود آمده بود، همچنین امکان استفاده از موقعیت او و مزایا و معایبی  که نبود او داشت، بسیار عمیق و قابل تأمل است. افکاری که از ذهن بسیاری از ما عبور می‌کند، اما گاهی اوقات به قدری بی‌رحمانه یا منفعت‌طلبانه هستند که از گفتن آن‌ها شرم داریم. در کل داستان، حضور لیان با آنکه گم شده، حس می‌شود؛ هم در ذهن سولماز و هم در روایت خود او. تأثیری که این حضور دارد به همراه مقایسه‌های ذهنی سولماز با شخصیت لیان و کارهایش، موجب طی شدن مسیری از سوی سولماز شده است.

رمان ثریا در اغما

اسماعیل فصیح نویسنده کتاب ثریا در اغما است. وی در اسفند سال ١٣١٣ در تهران متولد شد. او تحصیلات عالى را در امریکا گذراند و پس از آن به ایران برگشت و از سال ١٣۴٢ در شرکت ملى نفت ایران در مناطق نفت‌خیز جنوب، مشغول به کار شد. وی در سال ١٣۵٩ در حالی که سمت استادیارى دانشکده نفت آبادان را داشت، بازنشسته شد.

این نویسنده در تیرماه سال 13٨٨ پس از به یادگار گذاشتن آثاری بسیار براى مخاطبین ایرانى درگذشت. تعدادی از آثار او عبارتند از:

• رمان‌هایی نظیر: شراب خام، داستان جاوید، دل کور، زمستان ۶٢
• داستان‌هایی همچون: خاک آشنا، دیدار در هند
• ترجمه‌های کتاب‌های روانشناسى مثل: ماندن در وضعیت آخر، خودشناسى به روش یونگ و تحلیل رفتار مقابل در روان درمانى

خلاصه کتاب ثریا در اغما: داستان این کتاب این‌گونه آغاز مى‌شود که جلال آریان در جریان جنگ تحمیلى ناچار مى‌شود به پاریس برود؛ وی کارمند شرکت ملى نفت ایران بود. ثریا که بیست و سه سال داشت طی حادثه‌ای از دوچرخه زمین خورده است و به عارضه مغزى دچار شده و در کل داستان بر روی تخت خوابیده است.

جلال که با فرار از آتش جنگ ، خود را به پاریس رسانده است، ناگهان خود را در بیمارستان با حال نامساعد می بیند.  از طرفی از دست هیچ کس کارى به غیر از دعا کردن براى ثریا ساخته نیست. چشمان مادر ثریا در تهران قحطى‌زده به تلفن است، به این امید که از سلامتی فرزندش خبرى به او برسد. جلال هم که حالا مجبور است در پاریس بماند، به وسیله دوستان سابق و یاران مهاجرش به فضاهاى روشن‌فکرى وارد می‌شود که در کافه‌هاى دودزده‌ پاریس حکمفرماست.

به سبکی پر به سنگینی آه

رمان ایرانی به سبکی پر به سنگینی آه اثر مهدی خطیبی می‌باشد. خطیبی مهر امسال (۱۳۹۷) چهل و دو ساله شده است. تحصیلات وی در رشته حقوق قضایی است و توانست یک کتابدار شود. مهدی خطیبی حدود هجده‌ سال ا‌ست که در مقام کتابدار در کتابخانه، بهشت زمین، مشغول به کار است. اولین کتاب او در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسید. آثاری از جمله: ترانه‌های آدم و حوا (دو دفتر شعر، همراه شهره یوسفی) و دفتر دوم آن (۱۳۸۴) و کتاب «تاول حکایت راه است» (۱۳۸۷) موجب تثبیت چهره خطیبی به عنوان یک شاعر شد. کتاب «آیینه‌دار آب» (۱۳۷۹)، «شعر متعهد ایران، چهره‌های شعر سلاح» (۱۳۸۳)، «غزلنامه طوفان» (۱۳۹۰)، چهره منتقد او را نمایان می‌سازد. علاوه بر این آثار، حدوداً هفتاد عنوان کتاب توسط او ویرایش شده‌اند. کتاب به سبکی پر به سنگینی آه اولین تجربه او در زمینه داستان می‌باشد، هر چند پیش از آن دو قصه با نام‌های «ماه‌ماهی» و «بوتیمار بی‌اشک» از او منتشر شده بودند. دو کتاب او با عناوین «رؤیابازی» (دفتری از شعرهای عاشقانه او) و «موری» (یک داستان بلند) در حال گذراندن مراحل انتشار در انتشارات «کتاب کوله‌پشتی» هستند.

خلاصه‌ای از کتاب به سبکی پر به سنگینی آه: این کتاب روایتی است که از زبان چند شخصیت بیان می‌شود؛ این تغییر راویان در هر فصل، موجب شده تا داستان پرکشش و جذاب شود.

داستان این کتاب در نه فصل بیان شده است و در آن تا حدی تقدم و تأخر زمانی وجود دارد. به طور مثال زندگی یک نفر در ابتدای داستان، از زبان یکی از راوی‌ها بیان می‌شود که مجدداً در فصل پایانی با او روبه‌رو خواهیم شد. داستان با وجود تلخی، بوی خوبی دارد؛ بوی عطر مادر، دست‌های پدر و امید، بوی یک زندگی ساده که علی‌رغم وجود تمام مشکلات، سعی شده تا با چیزهای ساده، پررنگ جلوه داده شود.

گلف روی باروت

دومین کتاب آیدا مرادی آهنی پس از مجموعه داستان پونز روی دم گربه، گلف روی باروت است. این رمان داستانی معمایی دارد و در مورد زن جوانی است که به دنبال ملاقات با فردی به نام حامی نواح پور، با یک سری بازی‌های خطرناک روبه‌رو می‌شود و دقیقاً هنگامی که تصمیم به فراموش کردن این مرد و حوادث اطرافش می‌کند، آشنایی با پدر حامی، او را در مسیر جدیدی قرار می‌دهد.

خانم سام، راوی گلف روی باروت است؛ وی زن تنهایی بوده که پدر، مادر و همسرش در خارج از کشور زندگی می‌کنند. او اصلاً دوستی ندارد و قصد دارد یک بیزینس‌من درجه یک بشود. روایت این داستان توسط خانم سام با دو صدا و ضمیر متفاوت، یکی صدای خود او با ضمیر اول شخص و دیگری صدای درونش با دوم شخص که بیشتر خطاب به خودش است و با گذشت زمان این دو صدا به ما تبدیل می‌شوند، صورت می‌گیرد.

داستان از نظر زمانی در سه دوره مختلف رخ داده که بدون اینکه توالی مرتبی داشته باشند، روایت شده‌اند: دوره‌ای سه ماهه که خانم سام با حامی آشنا می‌شود به اضافه حواشی مرتبط با این شخص، سفر دریایی که در آن خانم سام با نبی نواح پور دیدار می‌کند و در نهایت دوره سوم، زمان حال است که راوی ضمن اینکه به تحلیل هر چیزی که رخ داده می‌پردازد، نتیجه بسیاری از کارهایش را هم مشاهده می‌کند. در خلال این روایت‌ها قسمتی از گذشته این سه نفر هم مشخص می‌گردد.

خلاصه گلف روی باروت: شروع این کتاب معمای ناپدید شدن یک نفر بوده و به گونه‌ای است که فصل به فصل خواننده خود را به خواندن مشتاق کرده و او را علاقه‌مند می‌کند تا از ماجرا سردربیاورد. می‌توان با مطالعه این کتاب داستان زنی را خواند که به دلیل عجول بودن و لجبازی، متحمل شکست‌هایی شده است؛ هر چند که این شکست‌ها موجب دستیابی به هویت تازه‌ای از خودش می‌شود. در این کتاب داستان شخصی را می‌خوانید که پس از دیداری تصادفی و ساده، وارد بازی پیچیده‌ای می‌شود و یا داستان اعتقادی که دلیلی برای بزرگترین شکست یک مرد می‌شود.

روز و شب یوسف

کتاب روز و شب یوسف رمانی کوتاه و ۸۰ صفحه‌ای نوشته محمود دولت‌آبادی است. طبق گفته دولت‌آبادی، هنگامی که در حال نگارش رمان بلند و معروف خود به نام کلیدر بوده، داستان‌هایی در ذهن او خلق و موجب آزارش می‌شدند و او دوست داشته تا آن‌ها را نیز بر روی کاغذ بیاورد تا شاید از آن‌ها رهایی پیدا کند که یکی از همین داستان‌ها، روز و شب یوسف است. داستانی که به گفته خود دولت‌آبادی، در دوره‌ای به دلیل نوشتن آن، از ادامه کلیدر دست کشیده بود. لازم به ذکر است که این رمان پس از گذشت سی سال، در بین دست‌نوشته‌های او پیدا شده و به چاپ رسیده است.

خلاصه کتاب روز و شب یوسف: این کتاب، داستان پسر نوجوانی به نام یوسف را روایت می‌کند. یوسف در حال گذراندن مرز بلوغ است؛ او در خانواده‌ای بزرگ شده که شدیداً خشک و مذهبی هستند و محیط خانه آن‌ها پر از خفقان بوده و پدرش نمونه‌ای کامل از مرد‌سالاری است. در عین حال مادر یوسف نیز نمونه‌ای کامل از زنی مطیع است که بسیار دلسوزِ یوسف و خواهرش می‌باشد و با وجود اینکه پدر خانواده فردی بی‌توجه است، او نقش خود را به عنوان یک همسر و مادری دلسوز به خوبی ایفا می‌کند و از هیچ محبتی دریغ نمی‌کند.

اما داستان اصلی پیرموان محور یوسف و درگیری‌های ذهنی شخصی او در دوران حساس بلوغ است. یوسف برای اینکه به کلاسش برسد، بایستی هر روز مسافتی را در کوچه و خیابان طی کند و همیشه در پشت سر و دوشادوش خود حضور سایه‌ای را حس می‌کند؛ این سایه مرد بزرگی است که قادر به دیدن آن نیست، ولی دائماً او را احساس کرده و این امر موجب آزار او و ترس و وحشتش می‌شود.

خانه‌ لهستانی‌ها

جدیدترین رمان مرجان شیرمحمدی، رمانی است به نام خانه‌ لهستانی‌ها؛ نویسنده در مصاحبه‌ای بیان کرده داستان این کتاب را با تأثیرپذیری از ماجراهای هاکلبری فین به قلم درآورده و روایتگر داستان پسربچه چهارده ساله‌ای است که به بیان داستان دوران ده سالگی خود در خانه لهستانی‌ها می‌پردازد؛ هنگامی که همراه با مادر، خاله، مادربزرگش و چند خانواده دیگر در خانه‌ای واقع در یکی از محلات جنوبی تهران زندگی می‌کرد.

خلاصه کتاب خانه‌ لهستانی‌ها: از نظر زمانی داستان در زمان پهلوی دوم قرار داشته و اغلب تمرکز آن بر روی دنیای زنان، روایت گذشته، دغدغه‌ها، ترس‌ها و نحوه تصمیم‌گیری آن‌ها می‌باشد که با لحنی شیرین و ساده از زبان یک پسربچه (موردی است که از نظر من هوشمندی و خلاقیت نویسنده را نشان می‌دهد) گفته می‌شود؛ گاهی اوقات دنیای پسرانه او با دنیای زنان در تضاد است و گاهی هم از این زن‌ها تأثیر می‌پذیرد.

کتاب دارای چندین شخصیت مهم و کلیدی است که نویسنده با توجه به نقشی که آن‌ها در داستان دارند، به سراغ آن‌ها رفته و توصیفشان می‌کند. خاله پری از جمله مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شخصیت‌هاست؛ اگرچه این شخصیت در چشم سایر اهالی زنی عجیب و غریب و دیوانه محسوب می‌شود، اما روی دیگر شخصیت او یک زن باهوش، شجاع و کار درست می‌باشد.

کتاب قهوه‌ سرد آقای نویسنده

کتاب قهوه‌ سرد آقای نویسنده یک رمان ایرانی است که دارای موضوعی عاشقانه با تم معمایی ـ هیجانی می‌باشد. این کتاب پس از گذشت تقریباً یک ماه به چاپ بیستم رسید که می‌توان گفت این موضوع به گونه‌ای شگفتی‌ساز شده و تا به امروز این رمان، بیش از 50 بار چاپ مجدد شده است.

خلاصه‌ای از کتاب قهوه‌ سرد آقای نویسنده: این رمان در مورد یک نویسنده به اسم آرمان روزبه و دختری روزنامه‌نگار است. در شروع کتاب خاطره‌ای از زمان کودکی آرمان بیان شده که در ادامه همین خاطره مبنای اتفاقات بعدی می‌باشد.

داستان این‌گونه بوده که آرمان در دوران کودکی عاشق دختری که ۱۵ سال بزرگتر از اوست، می‌شود. این دختر برای اینکه پیانو یاد بگیرد، به خانه پیرزن همسایه می‌آمده؛ آرمان عاشق رفت و آمد او برای آموختن پیانو است، این در حالی است که پیرزن برای آموزش پیانو به این دختر تنها یک آهنگ می‌داند. بنابراین آرمان تصمیم می‌گیرد با دستکاری نت‌های موسیقی آن‌ها کاری کند تا آموزش پیانو مدت زمان بیشتری ادامه پیدا کند.