راهنمای خرید روغن موتور خودرو

تعویض روغن موتور

یکی از مهمترین مراحل استفاده ازروغن، تعویض به موقع آن است چون روغن بعد ازگذشت زمان مشخصی دیگر آن قابلیت‌های اولیه خود را ندارد وخاصیت پاک کنندگی و کارکرد و توانایی روانکاری خودرا ازدست خواهد داد. بیشتر شرکت‌های تولیدی برای اتومبیل‌هایی که از محصولات آن‌ها خریداری کرده و استفاده می‌کنند حد مشخصی را برای طی کردن مسافت تعیین می‌کنند اما این واقعیت را به مشتری یادآور نمی شوند که این تنها یکی از عواملی است که زمان تعویض روغن را مشخص می‌کند.

برخی ازعوامل که کاهش عمراستفاده ازروغن موتورراسبب می‌شوند عبارتند از:

• حضوردر ترافیک وماندن پشت چراغ قرمز (یابه عبارتی درجاکردن موتور)
• رانندگی با بارزیاد در سربالایی وهمچنین یدک کشیدن
• رانندگی درزمستان وسرماقبل ازاینکه موتور گرم شده باشد.
• خاموش وروشن کردن مداوم موتور وطی کردن مسافت‌های کوتاه
• عدم تعویض به موقع فیلترهای هوا وسوخت وروغن بی کیفیت که سبب رسوب باک نیز میشود.

راهکار‌های ویژه تعویض روغن موتور

متخصصین پیشنهادهایی برای تعویض ونگهداری روغن موتور ارائه می‌دهند. آن‌ها معتقدند تنها راه تشخیص زمان تعویض روغن موتور، سیاه شدن آن نیست بلکه با بررسی میزان چسبندگی می‌توان به این نکته پی برد. برای این کار مقداری از روغن موتور را بین دوانگشت خود گرفته اگر با باز کردن انگشت‌ها روغن کش آمد یعنی اینکه هنوزقابل استفاده است وبرای تعویض آن هنوز فرصت باقی است.

به شدت تاکید می‌شود که هیچگاه برروی روغنی که در کارتل باقی مانده روغن نو( حتی درصورتی که ازهمان مارک باشد) نریزید.

روغن سرد نمی تواند آلودگی‌ها را ازبین ببرد پس تعویض روغن را به زمانی که موتور گرم است موکول کنید.

گرانروی(ویسکوزیته)

از اصلی ترین ویژگی‌های روغن موتور میتوان به گرانروی یا ویسکوزیته (لزجت) اشاره کرد. گرانروی به معنای مقاومت سیال درمقابل حرکت است. برای اینکه این تعریف را بهترمتوجه شویم آب وعسل را درنظرمی گیریم: آب سیالی است که میتواند به آسانی جاری شوداما عسل به سختی می‌تواند حرکت کند، برای همین عسل به نسبت آب گرانروی بیشتری دارد و یا اینکه ویسکوزیته آن بیشتر است. درمایعات به دلیل وجود نیروی جاذبه‌ای که بین مولکول‌ها وجود دارد گرانروی رخ می‌دهد. تغییردما نیزسبب تغییر در این نیرو می‌شود. به عبارتی گرانروی مایعات با تغییردما یک رابطه معکوس داشته وبا بالا رفتن دما گرانروی مایع کم شده ومایع رقیق می‌شود واین نکته مهمی است که درزمان انتخاب روغن موتور باید به آن توجه داشت. زمانی که استارت ماشین زده می‌شود قطعات موتور نیز همزمان شروع به کار می‌کنند؛ روغن موتور باید سریع قطعات را روانکاری  کند چون در صورت عدم انجام روانکاری صدمات جدی به موتور وارد خواهد شد. اما اگرروغن به دلیل سرما و کاهش دمای محیط گرانروی بالایی داشته باشد امکان حرکت سریع وروانکاری هرچه سریع‌تر  قطعات از او سلب می‌شود. از طرفی بالا رفتن دمای محیط گرانروی را کم می‌کند و این امر کارکرد روغن را مختل کرده وروغن نمی تواند به خوبی قطعات را در برگیرد. برای اینکه از مشکلاتی ازاین قبیل جلوگیری کرد میزان ویسکوزیته روغن را روی بسته درج می‌کنند. برای فهم بیشتر مطالب  بهتر است به معرفی استاندارد‌هایی بین المللی بپردازیم:

استانداردAPI

APIمخفف (American Petroleum Institute ) است ومعنای آن موسسه نفت آمریکا است.این اسم به یک استاندارد تبدیل شده وکیفیت روغن‌های موتور را تعیین می‌کند. برای موتورهای بنزینی و دیزلی API دارای یک نشان مخصوص است.حرف S  برای موتورهای بنزینی وحرف C برای موتورهای دیزلی بکارمیرود.پس اگر یک روغن موتور برای موتورها ی بنزینی مناسب باشد به صورت API S شروع می‌شود وروغن‌هایی که برای موتورهای دیزلی مناسب می‌باشتد به صورت API C.دراین استاندارد برای تعیین کیفیت تدبیری اندیشیده اند به اینصورت که برای روغن موتورهای بنزینی بعد ازحرف s یکی از حروفA تا N آمده وبرای روغن موتورهای دیزلی بعد از حرفC یکی ازحروف  Aتا  Jمی آید. هرچه به سمت حرف A  می‌رویم ازکیفیت روغن کم می‌شود وحرکت به طرف N و J به این معناست که کیفیت درحال افزایش است. پس یک روغن موتور بنزینی با نشان API SN ازبالاترین کیفیت وبانشان API SAدارای کمترین میزان کیفیت است. برای روغن موتورهای دیزلی API CAدارای کمترین کیفیت و API CJ بیشترین کیفیت را داراست.همچنین برای روغن موتورهای دیزلی دوزمانه وچهارزمانه جلوی آخرین حرف عدد 2 یا4 می‌آید. مثلا روغنی با شناسه ی API CJ_4 نشان دهنده ی یک موتور دیزلی چهارزمانه است که به دلیل حرف J  که در آن آمده دارای بیشترین میزان کیفیت است.

استانداردSAE

SAE مخفف (Society Of Automotive Engineers) بوده و معنای آن انجمن مهندسین خودرو است. SAE  توسط  اعدادی بین 0 تا 60 تشکیل شده است و گاهی حرف W نیز در آن مشاهده می‌شود. این استاندارد به عبارتی ویسکوزیته روغن موتور را تعیین می‌کند. عدد 0 در این استاندارد به این معناست که گرانروی در پایین ترین حد قراردارد وروغنی که به آسانی می‌تواند جاری شود را نشان می‌دهد و هرچه به سمت عدد 60 میرویم گرانروی بیشتر می‌شود و SAE 60 روغنی را نشان می‌دهد که گرانروی زیادی داشته وبه سختی می‌تواند جاری شود. دراین استاندارد برای نمایش کمترین میزان گرانروی در فصل سرما از حرف W که همان Winter است استفاده می‌شود. حالا میخواهیم دونوع مختلف ویسکوزیته که روی روغن موتور قید می‌شود را بررسی کنیم. می‌توان  روغن‌های موتوررا براساس نوع ویسکوزیته آن‌ها به دو نوع تقسیم کرد: مونوگرید و مالتی گرید.

انواع روغن‌ها بر اساس دمای عملکرد

روغن موتور مونوگرید

این نوع از روغن به خاطر ترکیباتی که دارد نمی تواند در دماهای مختلف گرانروی خود را عوض کند و فقط برای دمای مشخص و فصل مشخصی از سال از آن استفاده می‌شود. این نوع روغن موتور خیلی قدیمی است ودر گذشته تنها ازاین نوع روغن استفاده می‌شد. معمولا روغن موتورهای با استاندارد SAE وبااعدادی بین 0 تا30 در فصل‌های سرد سال و برای دماهای کم مورداستفاده واقع می‌شد. چنانچه فردی از این روغن استفاده می‌کرد زمانیکه هوا رو به گرم شدن می‌رفت مجبور بود روغن ماشین خود را با روغنی با عدد بالای 30 عوض کند. اگرچه این روغن گران نبود اما با تغییرفصل دیگر به کار نمی آمد و باید تعویض می‌شد برای همین انتخاب مناسبی نبود.

روغن موتور مالتی گرید

متخصصین وقتی مشکلات روغن مونوگرید را دیدند به این فکر افتادند که روغنی تولید کنند که کارایی‌های بیشتری نسبت به مونوگرید داشته باشد، برای همین باتغییر در ترکیبات وساخت این روغن توانستند روغن مالتی گرید را تولید کنند که برای تمامی فصل‌ها قابل استفاده است که بسیار مورد توجه همگان قرار گرفت. این روغن دوعدد گرانروی داشت که با حرف W ازهم جدا می‌شدند. عدد اول گرانروی روغن در فصل گرما و دمای بالا را نشان میداد و عدد دوم نیز گرانروی در فصول سرد و دمایی پایین. با وجود این روغن‌ها دیگر تغییرات دما کسی رانگران نمیکرد چون این روغن‌ها به طوری ساخته شده بودند که در دمای کم از سخت شدن روغن جلوگیری می‌کرد و اجازه نمی داد گرانروی آن زیاد شود و دردمای بالا مانع از کاهش شدید گرانروی می‌شد. برای این که این موضوع رابهتر درک کنیم روغنی موتوری را با نشان10 W40 بررسی می‌کنیم: عدد10 دراین روغن موتور بیانگر کمترین میزان گرانروی در فصل گرم و دمای بالا وعدد40  نشان دهنده بیشترین میزان گرانروی در فصل سرد و دمای کم است. این روغن را می‌توان باروغن موتوری دیگری بانشان20 W50 مقایسه کرد،همانور که می‌دانید روغن موتوری که عدد20 دارد نسبت به روغن موتورباعدد10گرانروی بیشتری دارد وسخت‌تر  است.پس روغن موتور20W50 برای دماهای بالاتر مناسب است زیرا بیش از حد رقیق نمی شود. بامقایسه W40 وw50 هم می‌توان به این نتیجه رسید در روغن موتور اول در فصول سرد گرانروی 40 است اما در روغن دوم 50،بنابراین روغن20 W50  برای مناطقی که زمستان سردی ندارند و 10W40 برای مناطق سردتر مناسب است.

انواع روغن موتور بر اساس ساختار

حال میخواهیم روغن هارا براساس ساختاری که دارند مورد ارزیابی قرار دهیم، زیرا ساختار نیز درانتخاب یک روغن موتور مناسب نقش دارد:

روغن موتور‌ها برسه نوع اند:

1. روغن موتور معدنی (Mineral)

این نوع روغن آسان ترین واولین روغن موتوربوده ودر موتورخودروهای قدیمی ازآن استفاده می‌شد.این روغن ترکیبات زیادی نداشت و براساس نفت خام تولید شده بوده وبیشتر به دلیل خاصیت روانکاری که داشت مورد استفاده قرارمی گرفت.

2. روغن موتورسنتتیک(Synthetic)

این روغن موتور حاصل ترکیبات شیمیایی درآزمایشگاه هاست.اوایل این روغن فقط برای موتورهای جت استفاده می‌شد اما بعد بامشاهده برتری‌هایی که نسبت به روغن معدنی داشت، مورد توجه قرارگرفت و برای موتورخودروها نیزاستفاده شد.امروزه هرشرکتی این روغن را باترکیبات خاص خود ساخته واین ترکیبات نقش ویژه‌ای درتولید داشته. میتوان ازشوینده ها، ضدزنگ ها،آنتی اکسیدان‌ها وترکیبات ضدخوردگی را به عنوان مهم ترین افزودنی این روغن‌ها یاد کرد. این مواد می‌توانند با جذب رسوبات حاصل از احتراق سوخت، ازایجادواکنش اکسیداسیون جلوگیری کنند ومانع از زدگی وزنگ زدگی هم می‌شوند.

طول عمربالا وعملکردمناسب، مقاومت بالا در برابراکسیداسیون، کمک به کاهش مصرف سوخت، جلوگیری ازخوردگی وزدگی وغیرسمی بودن از مزایای کلی  این روغن موتور می‌باشد.

3. روغن موتورنیمه سنتتیک( Semi  Senthetic )

از ترکیب روغن موتور معدنی وسنتتیک، روغن نیمه سنتتیک حاصل می‌شود. این روغن تمام ویژگی‌های روغن سنتتیک را ندارد اما نسبت به روغن معدنی کیفیت بالاتری دارد و کارای مناسبی را در شرایط سخت دارد. از این روغن بیشتر برای وانت‌ها وخودروهای SUV استفاده می‌شود وهمچنین از قیمت پایین تری به نسبت سنتتیک برخوردار است.

نکات قابل توجه در مورد روغن موتور

• از ترکیب چند روغن موتور بایکدیگر اکیدا خودداری نمایید.
• بلافاصله بعد ازروشن کردن خودرو حرکت نکنید و حداقل 20 ثانیه اجازه دهید تا موتور کارروانکاری خود راانجام دهدوماشین گرم شود.
• از افزودنی‌ها تا جای ممکن استفاده نکنید مگر اینکه از سازگاری آن با روغن موتور خود اطمینان حاصل کنید.
• ازروغن‌هایی که 3 سال از تاریخ تولید آن میگذرد هرگز استفاده نکنید.
• روغن موتوری که سیاه نمی شود تنها نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه قابلیت پایین آن در جذب ذرات وآلودگی‌ها رانشان می‌دهد و توصیه می‌شود که آن را تعویض کنید.
• باتوجه به دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب محفظه موتور باید نوع روغن را انتخاب کرد.
• باتوجه به شرایط آب وهوایی باید روغن موتورراانتخاب کرد.

شرکت سازنده

شرکت هاي مختلفي در زمينه توليد و عرضه روغن موتور ، فعال هستند.

توتال، بیزول، هیوندای اکس تیر، پترونول، فوسر، بهران، تاپ وان، لیکومولی، کاسترول، آیسین، پروفی کار، آترود، لوتوس، الف، موبیل، لوکینی، سینولکس، اسپیدی، کاسپین، لوپ تک، هیوندای، سرکان، رکسول، بهتوتال، گتسان، گرایفون لوب، تکنو پاور، کارپلاس، فوکس، مرسدس بنز، ایگل، بی ام دبلیو، لیفان، تویوتا جنیون پارتس، گالف، رکتول، آتلانتیک، موتوسل، سوزوکی، مزدا، مارپا، پرستون، بهران فیلتر، وورث، دیرگون، پروکر، اکسترا، سافت ۹۹، الیستر اُیل، زادو، ونول، ولترونیک و … از مشهورترين برند هاي اين زمينه هستند.

محصولات اين برند ها، از کيفيت مطلوبي برخوردارند و هم اکنون در بازار به به وفور يافت مي شوند.

قيمت

عوامل مختلفي نظير نوع روغن موتور، شرکت سازنده، استاندارد ها، مواد سازنده و … در تعيين قيمت روغن موتور موثرند. شرکت هاي سازنده اين محصولات، آن ها را با قيمت هاي گوناگوني به بازار عرضه کرده اند و به طور کلي قيمت اين محصولات بين 50 هزار تومان تا 2 میلیون تومان است.

يکي از مهم ترين نکاتي که در خريد هر محصول لازم است به آن توجه داشته باشيد، تعيين ميزان بودجه است که به شما کمک مي کند تا از ميان محصولات متنوع موجود در بازار، سريع تر محصول مناسب خود را انتخاب کنيد.

از ديگر نکات مهم در خريد روغن موتور اين است که محصول خود را از برند ها و همچنين فروشگاه هاي معتبر خريداري کنيد.